Pengertian Tembung Keratabasa Dalam Bahasa Jawa dan Contohnya

Dalam bahasa Jawa ada istilah tembung keratabasa atau disebut juga dengan jarwo dhosok. Kata "kerata" berarti asal-usul makna kata dilihat dari suku katanya, ada juga yang mengartikan mengurai / melepas. Keratabasa artinya mengurai sebuah kata menjadi ungkapan yang sesuai dengan makna kata tersebut. Kata-kata tersebut diurai dan diutak-atik supaya cocok berdasarkan pengucapan dan suku kata.

Contoh tembung-tembung keratabasa
  1. Wedang : gawe kadang
  2. Wanita : wani ing tata
  3. Lanang : ala ning wenang
  4. Priya : ngoperi kaya
  5. Perawan : yen pepara (lelungan) kudu wayah awan
  6. Garwa : sigaraning nyawa
  7. Guru : digugu lan ditiru
  8. Brekat : mak brek diangkat
  9. Kupluk : kaku tur cempluk
  10. Kuping : kaku tur jepiping
  11. Batur : embat-embating tutur
  12. Kathok : diangkat mbaka sithok
  13. Sirah : isine rah
  14. Simah : isine simah
  15. Tarub : ditata supaya murub
  16. Tandur : nata karo mundur
  17. Kacu : diangkat karo mecucu
  18. Pacul : yen ngupat lemahe ucul
  19. Tapa : tatane kaya wong papa
  20. Sruwal : saru yen uwal
  21. Kodhok : teka-teka ndhodhok
  22. Desember : gedhe-gedhene sumber
  23. Gedhang : digeged sabubare madhang
  24. Krikil : keri ning sikil
  25. Gerang : segere wis arang
  26. Kaji : tekade mung siji
  27. Tuwa : ngenteni metune nyawa
  28. Sopir : yen ngaso mampir
  29. Sepuh : sabdane ampuh
  30. Saru : kasar tur keliru
  31. Sekuter : sedeku mlaku banter
  32. Kursi : yen diungkurake banjur isi
  33. Gerang : segere wis arang
  34. Buta : kalbune ora ditata
  35. Copet : ngaco karo mepet-mepet
  36. Jungkat : majuning tekat
  37. Tebu : antebing kalbu
  38. Maling : njupuk amale wong sing ora eling
  39. Mantu : dieman-eman meksa metu
  40. Siti : isi bulu bekti
  41. Gelas : yèn tugel ora bisa dilas
  42. Gusti : bagusing ati
  43. Cengkir : kencenging pikir
  44. Weteng : ruwet tur peteng
  45. Tepas : titip napas
Itulah pengertian tembung kerata basa lengkap dengan contoh-contohnya. Sebenarnya masih banyak lagi contoh tembung-tembung kareta basa. Anda bisa mencarinya di buku-buku pepak basa Jawa yang biasa dijual di toko-toko buku. Semoga bermanfaat.

Maturnuwun :)

Komentar

Artikel Lainnya

Contoh Teks Deskripsi Bahasa Jawa Tentang Candi Borobudur

Karangan Narasi Dalam Bahasa Jawa Beserta Contoh dan Terjemahannya

Contoh Percakapan Bahasa Jawa Antara Bapak dan Anak